Znaczenie Centrum Innowacji Unii Europejskiej dla bezpieczeństwa wewnętrznego

Zaangażowanie w projekty europejskie z obszaru bezpieczeństwa stawia przed nami interesujące wyzwania. Realizacja tego typu zadań to praca w złożonym środowisku z partnerami o szerokim zakresie umiejętności i doświadczenia. Dlatego też organizacje, takie jak Centrum Innowacji UE i sieci typu ENLETS są platformami łączącymi ze sobą ekspertów oraz interesariuszy z wielu dziedzin w celu osiągnięcia wspólnego celu – bezpieczniejszej Europy.

PPBW uczestniczyła w Dorocznym Spotkaniu Centrum Innowacji w Brukseli w roli przedstawiciela projektów EU-HYBNET i CYCLOPES, które zachęcają wszystkich zainteresowanych do zaangażowania się w ich prace. Jako instytucja realizująca inicjatywy finansowane przez UE dostrzegliśmy wiele istotnych kwestii poruszonych podczas spotkania.

Wydarzenie dotyczyło kluczowych tematów dla inicjatyw z obszaru innowacji, a także umożliwiania realizacji przedsięwzięć w sektorze bezpieczeństwa. Spotkanie rozpoczęło się od podkreślenia istoty przestrzegania podstawowych praw i uwzględniania tego aspektu w trakcie opracowywania różnego typu narzędzi. Jednocześnie słuszną uwagą było to, że należy pozostać pragmatycznym i praktycznym, by móc prowadzić działania rozwojowe.

Przykładowo, nie można stawiać w jednym rzędzie narzędzia pomagającego służbom w znalezieniu jednego spośród tysiąca samochodów zarejestrowanych na nagraniu wideo z rozwiązaniem do skanowania biometrycznego zbierającym dane od obywateli. Istnieje konieczność wzięcia pod uwagę wszystkich aspektów – zwłaszcza tych związanych z administrowaniem danych i ogólnym zarządzaniem.

Praktyczne kierunki przedstawione w trakcie przeprowadzonej dyskusji są zbieżne z opinią PPBW. Miło było nam usłyszeć, że wielu ekspertów z UE próbuje odpowiedzieć na te problemy poprzez specjalne projekty, takie jak AP4AI. Parafrazując Thierry’ego Hartmanna, współprzewodniczącego Centrum Innowacji UE, jeżeli na początku zastosujemy zintegrowane podejście do wyzwań oraz będziemy otwarci na dialog, jesteśmy w stanie uwzględnić różne potrzeby i zająć się każdą z nich z osobna. Dodatkowo uczestnicy zgodzili się, że musi być w tym wszystkim miejsce na poszanowanie praw podstawowych. Dzieje się tak zresztą w przypadku nowej legislacji unijnej z obszaru sztucznej inteligencji.

Tworzenie rozwiązań technologicznych

– Aby stworzyć użyteczne, praktyczne oraz innowacyjne rozwiązania, które będą wykorzystywane przez służby z całej Europy, należy uwzględnić niezliczoną ilość zmiennych. Podstawowe badania, jakość oprogramowania, bezpieczeństwo, wykonalność, funkcjonalność – to wszystko musi być wzięte pod uwagę.

Porównanie prototypu z produktem może w tym wszystkim pomóc w ocenie potrzeb. Podobnie rzecz się ma z kulturowymi aspektami projektu, takimi jak bariery językowe – mówił w trakcie drugiego panelu dyskusyjnego Juan Arraiza reprezentujący EACTDA. 

Sesja poświęcona była narzędziom do prowadzenia śledztw online wraz z drogą od rozpoczęcia badań do oddania ich w ręce użytkowników końcowych. Panel został uroczyście rozpoczęty przez Mailisa Pukonena, Kierownika Operacyjnego CEPOL, a uczestnikami, oprócz wspomnianego Juana Arraiza, byli: Anna Illamaa z ECTEG, dr Dafni Stampouli z ramienia Laboratorium Innowacji Europolu oraz Laurent Beslay reprezentujący JRC. Dyskusję moderował Michele Socco z DG HOME.

Istotne punkty tej sesji to z pewnością podkreślenie istoty różnego rodzaju niepowodzeń w procesie badawczym i znaczeniu niestawiania barier innowacyjności. Niezależnie od wykonywanej pracy, bardzo ważne są umiejętności oraz różnorodne doświadczenie członków zespołu umożliwiające skuteczne wdrożenie pomysłu w życie. Należy zrobić wszystko, aby stworzyć plan uwzględniający powyższe zalecenia.

Laurent Beslay zaznaczył, iż naukowcy powinni mieć możliwość uczestnictwa w procesach, co pozwoli im zrozumieć dane potrzeby, a także znaleźć odpowiadające im rozwiązanie. Jego zdaniem warto angażować osoby z doświadczeniem naukowym w prace służb. Mailis Pukonen zauważył, że trzeba niestanie nadążać za innowacjami oraz zapewniać kursy w tej materii.

Szkolenia są ważne w kontekście umożliwienia wykonania planu działań i późniejszego wykorzystania wyników. Zespół realizujący powinien dążyć do podzielenia się wynikami swoich prac. W związku z tym projekty wraz z inicjatywami wspierającymi powinny zwiększać świadomość nt. różnego rodzaju kursów. Działania upowszechniające są czymś absolutnie kluczowym. Warto także skupić się na zależności pomiędzy ogólną wiedzą a umiejętnościami z zakresu obsługi narzędzi. Przykładem może być szkolenie z informatyki śledczej z użyciem rozwiązań interoperacyjnych.

Również w trakcie tej sesji uczestnicy dyskutowali kwestie dot. niepowodzeń w pracach oraz skupianiu się na najbardziej istotnych wyzwaniach. Juan Arraiza podkreślił, że porażka nie jest problemem w przypadku, gdy potrafimy wyciągnąć z niej wnioski. Dr Dafni Stampouli wskazała, że w celu uniknięcia kłopotów warto upewnić się, aby każdy partner miał dostęp do rezultatów działań i bieżących akcji mających na celu udoskonalenie dalszych aktywności.

Kluczowe wnioski z paneli dyskusyjnych

Należy wspierać innowacje. Warto sprawdzić, jak daleko możemy zajść i budować powodzenie projektu na naszych sukcesach. W tym celu pomóc mogą pilotaże sprawdzające poszczególne elementy w środowisku operacyjnym. Zapotrzebowanie praktyków na wybraną technologię oraz szybkość jej dostarczenia pełnią tutaj również kluczową rolę.

Dodatkowo nie można ignorować szybko ewoluującego środowiska i w związku z tym należy przyśpieszyć bieżące działania. Istnieje konieczność podjęcia kolejnych kroków i uczenia się na bieżąco. Laboratorium Innowacji zostało powołane do życia dwa lata temu i w ciągu tego okresu udało się wiele osiągnąć. Nadal powinny być prowadzone prace z dotychczasowym entuzjazmem i energią. Praktyczne projekty są priorytetem, ale musimy również wykorzystywać nagromadzone dane, dzieląc się nimi w bezpieczny sposób.

Podsumowanie

Osiągnięcie celów zarówno Laboratorium Innowacji, jak i wspierającej go społeczności może zostać dokonane poprzez inwestycje w zasoby ludzkie – rozwijanie umiejętności, wykorzystywanie posiadanej wiedzy oraz wyciąganie wniosków z zebranych doświadczeń. Siłą Unii Europejskiej jest to, że stoi ona na straży podstawowych praw, dbając jednocześnie o to, aby możliwy był dalszy rozwój.

– Udoskonalanie sztucznej inteligencji oraz ochrona praw podstawowych nie jest grą o sumie zerowej – powiedział trafnie Michael O’Flaherty. Powinno się pamiętać o tym i uwzględnić to przy tworzeniu kolejnych ram działania i planów doskonalenia. Trzeba zrobić więcej, aby wprowadzać wyniki prac na rynek, wspierać innowacje, a także wdrażać je. W związku z tym musimy współpracować oraz prowadzić spójną komunikację.

Sprawność, elastyczność i współdziałanie są kluczowe. Wyobraźmy sobie projekt, którego realizacja kończy się opracowaniem narzędzia lub obiecującym rezultatem. O wiele łatwiej byłoby w sytuacji, gdyby istniały środki na to, aby przeprowadzić serię pilotaży sprzyjających przyjęciu innowacji przez rynek. Kwestia ta została poruszona przez nas podczas spotkania i głęboko wierzymy, że będzie ona wzięta pod uwagę.

Uczestnictwo w tego typu spotkaniach, a także możliwość wypowiedzenia się na istotne tematy z zakresu bezpieczeństwa jest dla PPBW czymś bardzo cennym. W związku z tym czekamy na efekty tego wydarzenia i cieszymy się na dalszą współpracę w nadchodzących miesiącach.

Steven Ormston

Menadżer ds. Komunikacji i Społeczności
Polska Platforma Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Opinie oraz komentarze zawarte w artykule należą do autora i nie są oficjalnym stanowiskiem Polskiej Platformy Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W tekście znajdują się również kwestie poruszone w trakcie wydarzenia przez jego uczestników, które również nie stanowią opinii PPBW o wybranych zagadnieniach.

(zdjęcia: Europol)