W Brukseli rozpoczęło się już Security Research Event (SRE) – coroczne spotkanie, podczas którego reprezentanci przemysłu, decydenci i instytucje naukowe spotykają się, aby omówić aktualne wyzwania stojące przed badaniami nad bezpieczeństwem w Europie. Reprezentacji zespołu PPBW rzecz jasna tam nie zabrakło.
Jesteśmy tu z uwagi na projekty PREVENT PCP i INDEED, ale również jako aktywni członkowie europejskiego ekosystemu bezpieczeństwa. To dwudniowe wydarzenie jest dla nas także doskonałą okazją na nawiązanie nowych kontaktów z organizacjami działającymi w tej branży, jak i na wzmocnienie istniejących już relacji.
Nowy klimat na SRE
SRE odbywa się po raz pierwszy od konferencji w Helsinkach, w 2019 roku. Dlaczego? W międzyczasie stanęliśmy w obliczu globalnej pandemii, a na Ukrainie rozpoczęła się pełnoskalowa wojna. Okoliczności te utrudniały organizację fizycznego spotkania, ale jednocześnie doskonale uświadamiają, jak ważna jest odporność i przygotowanie na radzenie sobie z nowoczesnymi wyzwaniami.
Nawet ton wydarzenia, już od jego otwarcia, mocno kontrastował z edycją z 2019 roku. Obecnie stoimy w obliczu ogromnych zagrożeń i luk w zabezpieczeniach w niezliczonych obszarach, głównie związanych z tak zwanymi „megatrendami”, które wpływają na świat w skali globalnej.
Prezentacje otwierające w otrzeźwiający sposób przypomniały o potencjalnych zagrożeniach, jakie stoją przed społeczeństwem europejskim. Przedstawionomiędzy innymi szczerą i uczciwą ocenę sytuacji w zakresie bezpieczeństwa w Szwecji, kraju zwykle uważanym za spokojny i pokojowy, który obecnie stoi w obliczu narastających kryzysów środowiskowych, gangów i regularnej działalności terrorystycznej. Przemówienie zaledwie nakreśliło obraz sytuacji, ale wskazało też na podobieństwa między Szwecją a resztą Europy, a także na wymagania dotyczące radzenia sobie z różnorodnymi zagrożeniami bezpieczeństwa – zarówno naturalnymi, jak i ludzkimi.
Współczesne wyzwania
Krajobraz zagrożeń bezpieczeństwa nieustannie ewoluuje. Stały postęp technologiczny, obecne konflikty oraz zmiany środowiskowe i klimatyczne tworzą żyzny grunt pod bardziej tradycyjne zagrożenia, z którymi musimy się zmierzyć, aby zapewnić bezpieczeństwo obywatelom. Przez cały pierwszy dzień prelegenci i paneliści powtarzali, jak ważne jest kontynuowanie bieżących badań i praktycznych działań w celu wprowadzenia pozytywnych zmian zwiększających bezpieczeństwo. Słyszeliśmy, jak potrzebne jest odpowiednie finansowanie, aby dostosować się do zmieniających się problemów. Wskazywano również na potrzebę prowadzenia przedsięwzięć bardziej interdyscyplinarnych i skoncentrowanych na obywatelach, aby dostarczać Europie odpowiednich narzędzi do zapewnienia bezpieczeństwa państwom członkowskim.
Zaangażowanie w programy UE ma zasadnicze znaczenie dla powodzenia tej misji i tworzenia rozwiązań niezbędnych do radzenia sobie ze stale ewoluującymi zagrożeniami. Z jednej strony, zmiana klimatu i wyzwania związane z bezpieczeństwem wynikają z decyzji o zasięgu globalnym i z niestabilności politycznej. Konsekwencje i wpływ megatrendów powodują z kolei kaskadowy wzrost zagrożenia. Z drugiej strony, na szczęście my, jako Europa, możemy swoimi wyborami i regulacjami prawnymi wpłynąć pozytywnie na przyszłe kierunki rozwoju tej sytuacji.
Na konferencji podkreślano też, że postęp jest hamowany przez brak zastosowania nowoczesnych rozwiązań w praktyce i należy temu zaradzić w przyszłości. Prelegenci byli zgodni, że wsparcie UE poprzez przyznawanie grantów na działania badawcze prowadzi tylko do połowicznego sukcesu. Kluczowe jest również powszechne zrozumienie, dlaczego podejmujemy określone działania. Musimy, jako społeczeństwo, najpierw zrozumieć współczesne zagrożenia i dopiero wówczas będziemy mogli zaangażować się w podejmowanie odpowiednich kroków, aby zaradzić wyzwaniom stojącym przed Europą.
Połączenie ⇒ Współpraca
Żyjemy obecnie w społeczeństwach cyfrowych. W ostatnich dekadach, podejście ludzi do życia uległo znaczącej zmianie. Jesteśmy w coraz większym stopniu podłączeni do Internetu, a jednocześnie zamknięci w swoich bańkach informacyjnych – otoczenie nieustannie wzmacnia nasze poglądy i postawy, a spolaryzowana rzeczywistość powoduje niepewność i wyjątkowe wyzwania, szczególnie w tym cyfrowym świecie.
Paneliści podkreślali, że nie możemy działać w odosobnieniu, aby skutecznie uporać się ze współczesnymi wyzwaniami. Zamiast tego konieczne jest przełamanie barier i przyjęcie proaktywnego i zapobiegawczego podejścia do rozwiązywania problemów. W tym celu kluczowe znaczenie ma zaangażowanie społeczne. Wkład licznych podmiotów na etapie projektowania i uwzględnianie interesu publicznego w reakcji na zagrożenie powinny być naszymi priorytetami w planowaniu działań.
Tutaj nie ma niestety prostych rozwiązań, trudno też dokładnie przewidzieć jakie będą przyszłe wyzwania dla sektora bezpieczeństwa. Jednak współpraca ma fundamentalne znaczenie, co też wielokrotnie podkreślano.
PPBW z niecierpliwością czeka na rzetelne oceny bieżących prac. Z chęcią dalej będziemy angażowali się w poprawę bezpieczeństwa w Europie poprzez szeroki wachlarz działań i współpracę z licznymi instytucjami, zarówno prywatnymi, jak i publicznymi.