Łukasz Kielban
Starszy Specjalista ds. Komunikacji
PPBW
W obliczu nieustannie rozwijających się zagrożeń w internecie, ochrona dzieci przed wykorzystaniem seksualnym jest coraz większym wyzwaniem dla organów ścigania. Na całym świecie podejmowane są liczne działania, a w na naszym kontynencie Komisja Europejska konsekwentnie wzmacnia możliwości śledcze. Obiecujące rozwiązania powstałe w ramach projektu ARICA mogą znacząco wesprzeć policję. Jej okres finansowania właśnie się zakończył, pojawia się więc pytanie: jak to narzędzie osiągnie pełną gotowość operacyjną?
Wprowadzenie
Wykorzystywanie seksualne dzieci to globalny problemem. Szacuje się, że co piąte dziecko na świecie doświadcza jakiejś formy nadużycia przed osiągnięciem pełnoletności. Podczas gdy ilość nielegalnych treści w internecie wzrasta organy ścigania muszą dostosowywać swoje metody, aby skuteczniej namierzać sprawców i chronić ofiary. Wymaga to skoordynowanych działań międzynarodowych i ciągłych innowacji technologicznych.
Projekt ARICA stanowi przykład tego, jak europejska współpraca może łączyć badania naukowe, technologię i potrzeby praktyczne. Dzięki finansowaniu przez Unię Europejską w ramach funduszu ISF w projekcie ARICA opracowano zaawansowane rozwiązania śledcze. Pozostaną one dostępne i bezpłatne dla organów ścigania nawet po zakończeniu inicjatywy. Tym artykułem pragniemy nie tylko zaprezentować kluczowe osiągnięcia projektu oraz wyjaśnić jak organy ścigania będą mogły korzystać z opracowanego narzędzia, ale przede wszystkim chcemy pokazać, jakie mechanizmy służą do dopracowywania tworzonych rozwiązań zanim trafią one do użytkowników końcowych.
Projekt ARICA
Projekt ARICA połączył europejskich naukowców, dostawców technologii i organy ścigania w celu zwalczania wykorzystywania i wyzyskiwania seksualnego dzieci w coraz bardziej złożonym świecie cyfrowym. W trakcie dwuletnich prac szczególny nacisk położono na opracowanie narzędzi usprawniających przepływ informacji śledczych, ułatwiających współpracę międzynarodową między organami ścigania oraz wspomagających walkę z rosnącą liczbą nielegalnych treści w internecie.
Zespół naukowy projektu zbudował solidne podstawy teoretyczne, publikując rozległe wyniki badań — dostępne obecnie na platformie Sparks in the Dark — które stanowią fundament technicznych przełomów osiągniętych w ARICE. Za realizację prac technologicznych odpowiada firma Rigr AI, pionier w dziedzinie bezpiecznych, inteligentnych aplikacji dla sektora obrony i instytucji rządowych. Dzięki zaawansowanym badaniom, wykorzystaniu uczenia maszynowego i solidnym kompetencjom w obszarze inżynierii oprogramowania, Rigr AI przełożyła założenia projektu na rozwiązania o charakterze operacyjnym.
Edward Dixon, dyrektor generalny Rigr AI, podkreśla, jak ważne jest zastosowanie technologii w walce z wykorzystywaniem seksualnym dzieci:
„Skala nielegalnych treści generowanych i rozpowszechnianych zarówno w otwartym internecie, jak i w dark webie, jest ogromna. Te treści (zwykle obrazy i filmy przedstawiające nadużycia seksualne dzieci, a także powiązane z nimi treści tekstowe) mogą służyć do identyfikowania ofiar i sprawców wykorzystywania seksualnego dzieci. Analiza tych materiałów oraz dowodów może przynieść efekty, ale wymaga czasu i specjalistycznej wiedzy. Sztuczna inteligencja może w tym pomóc na wiele sposobów, na przykład oceniając dowody pod kątem skali przestępstwa oraz wskazując możliwe miejsca, w których przebywa ofiara. ARICA automatyzuje niektóre wczesne etapy zbierania i analizy informacji. ARICA nie zastąpi człowieka, ale może pomóc ograniczonej liczbie wyspecjalizowanych śledczych skupić się na najbardziej obiecujących dowodach.”
Poprzez zautomatyzowanie wczesnych etapów dochodzenia narzędzie ARICA umożliwia policji skupienie się na najbardziej złożonych aspektach śledztwa, wzmacniając tym samym zdolność organów ścigania do ochrony dzieci na terenie całej Europy.
Końcowe prace
Mimo że projekt ARICA wykazał przełomowy potencjał swoich technologii, narzędzie to wymaga dalszych usprawnień, aby w pełni sprawdzić się w warunkach operacyjnych. Końcowa faza rozwoju obejmuje między innymi optymalizację funkcji, weryfikację skalowalności oraz zapewnienie zgodności z obowiązującymi przepisami. Kluczowe znaczenie mają przy tym uwagi i potrzeby użytkowników końcowych, pozwalające zagwarantować bezproblemową integrację z istniejącymi procedurami śledczymi.
Aby ułatwić przejście od prototypu do gotowego narzędzia operacyjnego, rozwiązanie ARICA zostaje włączone do inicjatywy Tools4LEAs pod nadzorem EACTDA. Jak wyjaśniają Eva Škruba i Juan Arraiza Irujo z EACTDA:
„Głównym celem projektu Tools4LEAs (jak również stowarzyszenia EACTDA) jest ułatwianie wdrażania technologii dla praktyków bezpieczeństwa publicznego w UE i strefie Schengen, którzy walczą z cyberprzestępczością. Mają oni otrzymywać dostęp do tych narzędzi i ich kodu źródłowego bez kosztów licencyjnych. Kolejnym ważnym celem stowarzyszenia jest utworzenie długoterminowej jednostki, która będzie zajmować się tym zagadnieniem w sposób ciągły, korzystając z nieprzerwanego finansowania. EACTDA należy postrzegać jako swego rodzaju „fabrykę narzędzi”, koncentrującą się na ostatnich miesiącach rozwoju już istniejących rozwiązań lub tych, które działają, ale wymagają ulepszeń.”
W ramach tego programu dostawcy technologii udzielają EACTDA licencji na swoje narzędzia, które następnie są katalogowane i poddawane ocenie przez radę doradczą złożoną z użytkowników końcowych, co pozwala ustalić priorytety w rozwoju. Po pomyślnym przejściu procesu ewaluacji i testów rozwiązania są udostępniane poprzez bezpieczne repozytoria, tak aby trafiły do praktyków, którzy najbardziej ich potrzebują.
Perspektywy
Zespół ARICA zdołał stworzyć niemal gotowe narzędzie w zaledwie dwa lata — to imponujące osiągnięcie, które stanowi solidną bazę dla dalszych prac w ramach Tools4LEAs. Współpraca z EACTDA rozpoczęła się jeszcze przed oficjalnym zakończeniem projektu ARICA, a teraz rozwiązanie jest przygotowane do przejścia w finalny etap rozwoju. Średnio potrzeba około roku, aby pomyślnie zakończyć wymagający proces ewaluacji w EACTDA, który ma na celu zapewnienie niezawodności narzędzia, bezpieczeństwa i łatwości jego wdrożenia w organach ścigania na terenie UE i strefy Schengen.
Projekt ARICA jest znakomitym przykładem tego, jak europejskie partnerstwa — łączące badania naukowe, technologię i potrzeby operacyjne — mogą opracowywać innowacyjne narzędzia do zwalczania wykorzystywania seksualnego dzieci. Dzięki trwającym pracom nad finalizacją w ramach Tools4LEAs i przy wsparciu EACTDA, ulepszone możliwości śledcze zmierzają ku praktycznemu wdrożeniu, wzmacniając zaangażowanie Unii Europejskiej w wyposażanie organów ścigania w nowoczesne i godne zaufania rozwiązania.
Jeśli reprezentujesz organ ścigania lub jesteś praktykiem i chciał(a)byś przetestować lub dowiedzieć się więcej o tym rozwiązaniu, wyślij swoje zapytanie na adres arica@rigr.ai. Twoje spostrzeżenia i opinie będą kluczowe, by dopracować tę przełomową technologię i zapewnić jej realny wpływ na ochronę dzieci.
Polska Platforma Bezpieczeństwa Wewnętrznego w projekcie ARICA pełniła rolę lidera pakietu prac poświęconego komunikacji i rozpowszechnianiu informacji o inicjatywie.
